Wiedeńskie Zapplery.
"Historia pomiaru czasu"
Wiedeńskie Zapplery.
Zapplery to beztroska forma miniaturowego zegara. Wiele z nich powstało, głównie w pierwszej połowie XIX wieku, w stolicy Habsburgów, Wiedniu. Są specjalnością XIX wieku, w którym nacisk nie jest położony na dokładność pomiaru, ale na łatwość pomiaru i udany projekt obudowy pomimo skali miniaturowej. Wybieranym materiałem był zwykle brąz złocony ogniowo, znacznie rzadziej srebro lub złoto. Czasami obudowy montowano na ebonizowanych podstawach i wyposażano w szklane nadproża, a w niektórych przypadkach nawet dopasowywano je do obudowy. Zapplery były popularne szczególnie wśród niższej klasy średniej. Wynikało to zwłaszcza z ich oryginalności, wyszukanej dekoracji i miniaturowego projektu obudowy, postrzegano je jako niewielki symbol „wyższego społeczeństwa”. W ten sposób prawie każde gospodarstwo domowe klasy średniej w Austrii zostało uhonorowane zapplerem. Obudowy były bardzo różnorodne i często kapryśne. Wykorzystane materiały również były bardzo zróżnicowane. Te małe zegary były chronione szklaną kopułą, a swoją nazwę wzięły od szybkiego ruchu wahadła, które wisiało przed tarczą (niem. zappeln: „drgać”). Twórcy prześcigali się w tworzeniu ładniejszych i mniejszych zapplerów, w wyniku czego pojawiły się „miniaturowe edycje” skrajnie zminiaturyzowanych zapplerów. Oprócz spełniania funkcji dekoracyjnej, zapplery musiały spełniać również swoje zadanie, ich praca polega przecież na mierzeniu czasu. Średnia wysokość zapplerów
wynosiła od 100 do 150 mm. Zappler miał zwykle cokół z drewna w ciemnym kolorze. Tarcze były emaliowane, czasami ze srebra repusowanego lub polerowanej blachy mosiężnej. Jako elementy dekoracyjne tarczy wykorzystywano także porcelanę i macicę perłową, a do obudowy czasami dodawano kolorowe i półszlachetne kamienie. Mechanizmy miały wychwyty wrzecionowe, cylindrowe lub kotwiczne i działały przez około 30 godzin. Uważa się, że bardzo niewiele małych zapplerów posiadało mechanizmy bijące. Zapplery powstawały także w Pradze i Budapeszcie, pod wpływem Wiednia. Były one już w epoce biedermeieru niezwykle popularnym przedmiotem kolekcjonerskim. Podróżnicy chętnie przywozili taki zegar na pamiątkę z pobytu w Wiedniu, gdyż tamtejsi zegarmistrzowie cieszyli się światową renomą.

Komentarze
Prześlij komentarz