Klepsydry
"Historia pomiaru czasu"
Klepsydry.
Klepsydry to odwracalne naczynia szklane
składający się z dwóch gruszkowatych komór połączonych wąskim przejściem. Zawierają piasek, który wymaga pewnego czasu, aby przejść z górnej komory do dolnej. Klepsydry są blisko spokrewnione z innymi urządzeniami do pomiaru czasu typu przepływomierz. Tutaj również pewna objętość cieczy przepływa z górnej części pojemnika przez wąskie przejście do dolnej części w określonym czasie. Klepsydry były w powszechnym użyciu w XV wieku. Stały się symbolem statusu w pokojach studenckich, a płynący piasek był uważany za symbol przemijania ludzkiej egzystencji, a nawet nieodwracalnego upływu samego czasu. Chronos, bóg czasu, pojawia się z klepsydrą w jego artystycznych przedstawieniach. Malarze i rzeźbiarze często używali klepsydry jako symbolu w swoich pracach. Piasek używany w tych instrumentach musiał być przygotowany z dużą starannością. Specjalnie wyselekcjonowany drobny granulat długo mieszano razem ze sproszkowanym marmurem i drobno sproszkowaną skorupką jaja, kilkakrotnie gotowano w winie, a następnie przecedzano przez sita z płótna, aby uzyskać mieszaninę o drobnej, równomiernej granulacji. Były klepsydry, które odmierzały godziny, półgodziny, kwadranse i trzy kwadranse, a także ich kombinacje. Wielką wadą było to, że trzeba było obracać klepsydrę, gdy cały piasek przeszedł z górnej komory do dolnej. Dla marynarzy klepsydra była mile widzianą pomocą przy dzieleniu służby na obowiązkowe wachty. Używanie terminu „dzwony” przez marynarzy dzisiaj sięga wstecz do używania klepsydry. Na pokładzie statku klepsydra mierzyła pół godziny. Po wyczerpaniu piasku w górnym kieliszku (tj. po upływie pół godziny) sternik obracał klepsydrę i dzwonił dzwonkiem, jeśli upłynęła pełna godzina, w dzwon uderzano dwukrotnie. Wachta trwała osiem dzwonów, czyli cztery godziny. Do obliczenia prędkości statku używano log-liny, były one przechowywane przez oficera wachtowego. W połączeniu z log-linami stosowano klepsydry o rozpiętości czasu wynoszącej 14 lub 28 sekund. Dzisiaj klepsydry są nadal używane do celów dekoracyjnych, albo na przykład w kuchni (jako minutniki do jajek).

Komentarze
Prześlij komentarz